Phát triển theo mô hình ‘Đối tác Nước ngoài’ trong ngành Bán dẫn ở Việt Nam

Ngành công nghiệp bán dẫn ở Việt Nam đang thể hiện xu hướng sản xuất ở phía Bắc và thiết kế ở phía Nam, với sự tiếp tục tập trung vào phát triển cơ sở hạ tầng. (Minh họa/Ảnh chụp bởi Wu Shang-Zhe)

Việt Nam đã trở thành địa điểm mới cho Mỹ trong ngành công nghiệp bán dẫn, nhờ vào những yếu tố như nằm gần với Trung Quốc. Nhà phân tích Châu Diên của Trung tâm Nghiên cứu DIGITIMES đã quan sát rằng ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam đang thể hiện xu hướng sản xuất ở phía Bắc và thiết kế ở phía Nam, với sự tiếp tục tập trung vào phát triển cơ sở hạ tầng, cũng như chính sách, nguồn nước, điện và tài năng là những điểm quan trọng mà các doanh nghiệp địa phương cần tiếp tục theo dõi.

Châu Diên đã nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh cuộc đua công nghệ giữa Trung Quốc và Mỹ tiếp tục, chính phủ Mỹ muốn phân tán quá mức tập trung sản xuất bán dẫn để giảm thiểu rủi ro quá mức tập trung, và đang thực hiện chiến lược đầu tư “Trung Quốc+1” trong sự nổi lên của ngành công nghiệp công nghệ.

Đối với việc Mỹ chọn Việt Nam làm đối tác “Friendshore Outsourcing”, chính phủ Việt Nam đã phản ứng tích cực và vào tháng 9 năm 2023, quốc gia đã nâng mối quan hệ với Mỹ lên mức “Đối Tác Chiến Lược Toàn Diện”, nhằm tạo ra môi trường thuận lợi cho hợp tác trong ngành công nghiệp bán dẫn. Quan sát của ông cho thấy rằng ngành công nghiệp bán dẫn ở Việt Nam có xu hướng tập trung ở khu vực Bắc với sản xuất kiểm tra bộ nhớ và ở khu vực Nam với kiểm tra và thiết kế IC là chủ yếu. Tuy nhiên, do các hạn chế về chính sách đầu tư, quy mô sản xuất, giao thông đường bộ, cơ sở hạ tầng nước và điện, chất lượng lao động, vẫn chưa có xu hướng tập trung lớn giữa các ngành công nghiệp ở cấp độ trên và dưới.

Trong lĩnh vực chính sách đầu tư, do ảnh hưởng của ngân sách hạn chế của Chính phủ Việt Nam cùng với việc cần phải đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng như thủy điện, giao thông, nên so với Ấn Độ có thể cung cấp các chính sách khuyến khích đầu tư lớn như các khoản hỗ trợ PLI, chính phủ Việt Nam chủ yếu tập trung vào việc giảm thuế cho các ngành công nghiệp công nghệ cao như bán dẫn, bao gồm cả việc giảm thuế CIT, giảm giá thuê nhà xưởng và các ưu đãi khác.

Về vấn đề cung cấp nước, do Việt Nam thuộc vùng khí hậu gió mùa nhiệt đới, có nhiệt độ cao suốt cả năm nhưng có mùa khô và mùa mưa rõ ràng. Đặc biệt ở miền Bắc Việt Nam, mùa khô và mùa mưa rõ ràng hơn so với miền Nam. Cùng với sự phát triển kinh tế, nhu cầu sử dụng nước của cả công nghiệp và dân sinh có thể tiếp tục tăng, đặc biệt khi phải đối mặt với ảnh hưởng của biến đổi khí hậu toàn cầu. Các cơ sở hạ tầng như hồ chứa nước, các công trình lưu trữ nước cần phải tiếp tục mở rộng để đảm bảo cung cấp nước ổn định. Ngoài ra, mùa khô và mùa mưa rõ ràng ở Việt Nam, vấn đề ngập lụt cũng cần được xem xét và đề phòng trước.

Về vấn đề cung cấp điện, hiện nay nguồn điện chính của Việt Nam chủ yếu là than và thủy điện, mặc dù đã đặt ra mục tiêu net-zero vào năm 2050. Tuy nhiên, với sự gia nhập của các ngành công nghiệp bán dẫn tiêu thụ điện năng cao và nhu cầu sử dụng điện tăng lên do sự phát triển kinh tế và tăng cường sử dụng điện trong cuộc sống hàng ngày, vấn đề cung cấp điện đã trở thành mối quan tâm lớn, đặc biệt là ở khu vực Bắc Việt Nam có mùa khô và mùa mưa rõ ràng. Điều này dẫn đến tình trạng nước khô trong mùa khô, ví dụ như tình trạng thiếu điện nước thủy điện vào nửa đầu năm 2023 không như dự kiến, cần phải thúc đẩy Chính phủ Việt Nam và EVN cải thiện hiệu suất cơ sở hạ tầng điện, đặc biệt là về các vấn đề như tốc độ xây dựng nhà máy điện và lưới điện 500kV.

Về cung cấp nhân sự, Việt Nam có một dân số lao động đông và tỷ lệ tham gia lao động cao, mang lại một lượng lớn nhân sự. Tuy nhiên, cần nỗ lực liên tục để nâng cao chất lượng nhân sự, đặc biệt là ở các lĩnh vực như Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán (STEM), trong khi những người có bằng thạc sĩ và tiến sĩ vẫn cần phải được tăng cường.

Hiện tại, ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam vẫn còn nhỏ so với các công ty Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc, thậm chí là Trung Quốc. Các doanh nghiệp bán dẫn ở phía Bắc Việt Nam chủ yếu tập trung vào kiểm tra, lắp ráp và sản xuất, chủ yếu là trong lĩnh vực bộ nhớ. Trong khi đó, các doanh nghiệp bán dẫn ở phía Nam tập trung chủ yếu vào thiết kế IC, với chỉ có Intel có nhà máy sản xuất, sản phẩm chủ yếu là IC logic. Trong tương lai ngắn hạn, các ngành công nghiệp thiết kế IC liên quan đến kiểm tra bộ nhớ và ứng dụng IoT đa dạng có thể trở thành động lực chính cho sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam.

Tận dụng cơ hội từ tình hình quốc tế đang đa dạng hóa rủi ro sản xuất với chiến lược “Trung Quốc+1”, Việt Nam đã tạo ra một môi trường bên ngoại thuận lợi cho sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn. Tuy nhiên, theo quan điểm dài hạn của Châu Diên – Trung tâm Nghiên cứu DIGITIMES, Việt Nam vẫn cần tiếp tục cải thiện cơ sở hạ tầng liên quan đến chính sách, nguồn nước, điện, nhân sự và phát triển ngành công nghiệp bán dẫn để duy trì và mở rộng hiệu quả tập trung của ngành công nghiệp này cả ở cấp độ trên và dưới.

Nhìn chung, những thách thức và cơ hội đối với ngành công nghiệp bán dẫn ở Việt Nam đều đang diễn ra trong bối cảnh quốc tế có xu hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng và sản xuất. Việc chính phủ và các doanh nghiệp tập trung vào giải quyết các vấn đề cơ sở hạ tầng, chính sách đầu tư, nguồn nước và năng lượng, cùng với việc phát triển và duy trì nguồn nhân sự chất lượng cao sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam.

Nguồn：WEALTH MAGAZINE | Liên kết

Tham khảo dịch vụ của SIA｜Liên kết