Kinh nghiệm phát triển thị trường carbon trên thế giới

Khi tham gia thị trường carbon sẽ làm tăng thương hiệu của doanh nghiệp, qua đó sẽ giúp doanh nghiệp có nhiều điểm cộng trong đàm phán, xuất khẩu sản phẩm 

Tạo ra nhiều cơ hội phát triển cho doanh nghiệp 

Thị trường carbon tuân thủ tại Việt Nam đang trong giai đoạn xây dựng. Các doanh nghiệp của Việt Nam đã trao đổi tín chỉ carbon trên thị trường carbon tự nguyện thế giới gần 20 năm trước. Trong bối cảnh chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế carbon thấp hướng tới nền kinh tế tuần hoàn trở thành xu thế tất yếu, việc xây dựng, vận hành và phát triển thị trường carbon trở thành công cụ ngày càng quan trọng.

Tính đến nay, Việt Nam đã có 150 dự án được cấp 40,2 triệu tín chỉ carbon và là một trong 4 nước có dự án đầu tư theo cơ chế phát triển sạch đăng ký nhiều nhất. Việt Nam có tiềm năng lớn trong việc phát triển thị trường carbon năng động, chất lượng và hiệu quả.

Việt Nam là nước đang phát triển, nền kinh tế có độ mở lớn. Nếu chúng ta áp dụng sớm thị trường carbon, đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp phải giảm phát thải, sẽ tác động lớn đến nền kinh tế. Mặc dù doanh nghiệp phải bỏ rất nhiều chi phí để chuyển đổi công nghệ, chuyển đổi theo hướng phát triển xanh nhưng đối với các doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung thì không thể chậm hơn, cần phải chuyển đổi, nếu không sẽ tụt hậu với thế giới.

Về lợi ích vĩ mô, doanh nghiệp giảm phát thải, tham gia thị trường carbon là cùng Chính phủ để thực hiện cam kết quốc tế trong giảm phát thải. Đóng góp vào việc bảo vệ môi trường trước tác động của biến đổi khí hậu.

Tiếp đến, xét về lợi ích cũng như cơ hội, khi tham gia thị trường carbon, tài chính xanh chắc chắn sẽ làm tăng thương hiệu của doanh nghiệp, qua đó sẽ giúp doanh nghiệp có nhiều điểm cộng trong đàm phán, xuất khẩu sản phẩm.

Không chỉ vậy, thực hiện giảm phát thải cũng là cơ hội để chính doanh nghiệp thay đổi mô hình sản xuất, công nghệ. Qua đó tạo ra tín chỉ để bán ra thị trường, thu về lợi nhuận. Có thể ví dụ một doanh nghiệp điển hình trên thế giới đã tiên phong và có tầm nhìn dài là Tesla (Mỹ). Năm 2022, doanh nghiệp này bán tín chỉ carbon thu về 1,78 tỷ USD, chiếm 10% tổng lợi nhuận.

Nói về cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia vào phát triển nền kinh tế cacbon thấp, ông Nguyễn Quốc Khanh, Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TPHCM (HAWA) cho biết, Việt Nam có 14,2 triệu ha rừng, chiếm 42% diện tích đất nước, trong đó có 7 triệu ha trừng trồng sản xuất. Với diện tích rừng tự nhiên và trừng trồng sản xuất này, nếu biết quản trị hiệu quả, chứng minh được sự tăng trưởng sinh khối và giảm phát thải, thì đây chính là nguồn tín chỉ carbon dồi dào. Vừa qua Việt Nam đã nhận được hơn 41 triệu USD đầu tiên (tương đương với 10,3 triệu tín chỉ carbon) từ Ngân hàng Thế giới do chuyển nhượng tín chỉ carbon rừng.

Do đó, theo ông Khanh, bên cạnh thách thức để doanh nghiệp gỗ tham gia vào thị trường carbon rất lớn thì cơ hội cũng không hề nhỏ mà còn tạo tiền đề để hướng đến phát triển kinh tế tuần hoàn.

Bởi vì, ngành gỗ được hưởng lợi từ xu hướng sử dụng các vật liệu gỗ thay thế cho cho các vật liệu có phát thải cao như kim loại, nhựa, bê tông… Bên cạnh đó, gỗ không chỉ được sử dụng nhiều trong sản phẩm nội thất như trước đây, mà sẽ có cơ hội lớn trong ngành xây dựng với mass timber (gỗ cấu kiện lớn). Ngoài ra, vật liệu từ gỗ cũng sẽ được dùng nhiều trong ngành năng lượng sinh khối tái tạo (renewable biomass energy), ngành tiêu dùng, bao bì… vì khả năng phát thải thấp, dễ phân hủy và tái chế.

“Với khả năng phát thải âm, ngành công nghiệp gỗ và đặc biệt là lâm nghiệp có thể đạt lượng tín chỉ carbon để giao dịch bù đắp cho các ngành công nghiệp khác”, ông Khanh nhận định.

Mới đây, vào ngày 24/1/2024, trong khuôn khổ Hội nghị kêu gọi đầu tư vì phát triển tăng trưởng xanh TPHCM, ông Mani Mathukumara, Chuyên gia trưởng về kinh tế-môi trường của Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng, để doanh nghiệp Việt Nam tham gia giao dịch thị trường tín chỉ carbon thế giới, trước tiên các doanh nghiệp phải có ý tưởng, dự án, sau đó mang dự án, ý tưởng này đến đơn vị để xác minh và các đơn vị này đồng thời cung cấp nguồn tài chính, đối tác để tham gia vào mua bán tín chỉ trên thị trường.

Hiện nay WB cũng đang thực hiện chức năng này và việc WB hợp tác và hỗ trợ TPHCM tạo cơ chế để có thể kết nối với các đơn vị xác minh cũng như kết nối cung cầu về tín chỉ carbon cũng sẽ là cơ hội tuyệt vời để các doanh nghiệp Việt nam tham gia vào thị trường tín chỉ carbon đầy tiềm năng này.

Thát triển thị trường tài chính xanh, trong đó then chốt là thị trường carbon, sẽ là chìa khóa cho chuyển đổi xanh thành công

Chìa khóa cho chuyển đổi xanh thành công

TS. Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển tài chính carbon (CODE) cho rằng, kinh tế xanh, kinh tế carbon, thị trường carbon… không chỉ còn là vấn đề môi trường, mà ngày nay nó đang trở thành xu hướng của thời đại kinh tế. Trong thời gian tới, việc minh bạch thông tin các báo cáo về phát thải, chỉ số carbon… chắc chắn sẽ mang tính bắt buộc. Ví dụ, khi doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán, bên cạnh báo cáo tài chính, doanh nghiệp sẽ phải có báo cáo về việc định lượng, kiểm kê toàn bộ số lượng phát thải khí nhà kính của mình.

Bên cạnh đó, chuyển đổi xanh là nguồn động lực mới cho tăng trưởng nhanh và bền vững. Các tiêu chuẩn “xanh” đang được định hình và đẩy nhanh đi vào thực thi theo hướng gắn thương mại và đầu tư quốc tế với các tiêu chí về giảm phát thải carbon, phát triển bền vững, lao động và môi trường. Cùng với đó, các liên kết, sáng kiến mới gắn với các lĩnh vực xanh cũng đang được thúc đẩy mạnh mẽ.

Do đó, phát triển thị trường tài chính xanh, trong đó then chốt là thị trường carbon, sẽ là chìa khóa cho chuyển đổi xanh thành công. Đây là thời điểm then chốt để Việt Nam xác lập, không ngừng gia tăng vị thế trong các chuỗi giá trị xanh toàn cầu.

Để thực hiện được mục tiêu về phát triển bền vững, Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản chiến lược quan trọng về tăng trưởng xanh và phát triển xanh, trong đó có lộ trình phát triển công cụ định giá carbon, đặc biệt là thị trường carbon tuân thủ. Trước tiên, Việt Nam dự kiến đẩy nhanh xây dựng quy định quản lý tín chỉ carbon, hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính; hướng dẫn thực hiện cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon trong nước và quốc tế phù hợp với quy định của pháp luật và điều ước quốc tế và thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon kể từ năm 2025.

Đại diện các tổ chức về môi trường quốc tế đã đánh giá, Chính phủ Việt Nam đã có sự chuẩn bị tương đối tốt từ khu vực công. Tuy nhiên, để thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế carbon thấp cần chú trọng cách tiếp cận nhiều bên, tăng cường hợp tác giữa các ngành, các lĩnh vực, các cấp. Đặc biệt là đẩy mạnh sự tham gia của khu vực tư nhân, tạo điều kiện phát triển cung, cầu trong thị trường carbon.

Đồng thời, Việt Nam cần xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về carbon bảo đảm chất lượng, làm căn cứ xác định hạn ngạch phát thải khí nhà kính cho các doanh nghiệp và nhấn mạnh sự cần thiết của việc kết hợp đa dạng, linh hoạt các phương thức, công cụ, như cơ chế phát triển sạch, cơ chế tín chỉ chung, thị trường bắt buộc và tự nguyện…

Nguồn tham khảo: Bo Cong Thuong Viet Nam ｜Liên kết

Tham khảo thêm dịch vụ của SIA｜Liên kết

Ngành bán dẫn được kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ, đạt đến 1 nghìn tỷ USD vào năm 2030. Trong khi đó, các chuyên gia đều đánh giá rằng Việt Nam có đủ điều kiện và yếu tố cần thiết để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, đặc biệt ở công đoạn thiết kế, lợi thế giúp Việt Nam giành được thị phần trong miếng bánh nghìn tỷ USD này.

Miếng bánh nghìn tỷ USD và cơ hội cho Việt Nam

Trao đổi với VnBusiness, ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), cho rằng: Với 3 công đoạn của chuỗi giá trị ngành công nghiệp bán dẫn là thiết kế, sản xuất, kiểm thử và đóng gói, thì Việt Nam chỉ mới có hoạt động ở công đoạn đầu và công đoạn cuối. Hiện tại, Việt Nam chưa có nhà máy sản xuất bán dẫn.

Nếu phát triển được công nghiệp bán dẫn sẽ là cơ hội lớn cho Việt Nam.

Đối với thiết kế: Các doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu có các công ty VHT (Viettel) và FPT Semiconductor tham gia với khoảng 200 nhân viên. Còn lại khoảng 36 công ty nước ngoài đến từ Nhật, Mỹ, Đài Loan, Trung Quốc, Hàn Quốc đã đầu tư tại Việt Nam cùng với đội ngũ nhân lực ước tính khoảng 5.600 kỹ sư.

Đối với kiểm thử, đóng gói: Việt Nam có nhà máy của Intel và một vài công ty FDI làm công đoạn lắp ráp, kiểm thử và đóng gói. Hiện tại, Intel đã đầu tư vào Việt Nam 1,5 tỷ USD, hoạt động từ 2009 với gần 3.000 kỹ sư. Tại Bắc Ninh, nhà máy Amkor với số vốn đầu tư hơn 1,6 tỷ USD chia làm 3 giai đoạn.

Ở khâu thiết kế, tại Việt Nam, nhu cầu tuyển dụng phụ thuộc nhiều vào số lượng doanh nghiệp có trong thị trường. Việc gửi kỹ sư ra nước ngoài làm việc phụ thuộc nhiều vào chất lượng và khả năng đáp ứng các đòi hỏi về kỹ thuật và kỹ năng cũng như trình độ ngoại ngữ của nhân sự được đào tạo tại Việt Nam.

“Với nguồn nhân lực trẻ dồi dào và am hiểu công nghệ, cơ sở hạ tầng số ngày càng phát triển, Việt Nam có lợi thế ở khâu thiết kế”, ông Huy nói.

Theo Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng, trong bối cảnh xu hướng của chuỗi giá trị bán dẫn đang dần dịch chuyển sang các nước Đông Nam Á, Việt Nam có đầy đủ điều kiện và yếu tố cần thiết để phát triển công nghiệp bán dẫn như hệ thống chính trị ổn định, vị trí địa lý thuận lợi, cơ chế chính sách ưu đãi đầu tư hấp dẫn, nguồn nhân lực kỹ thuật – công nghệ dồi dào, cơ sở hạ tầng số ngày một phát triển. Chính phủ Việt Nam quyết tâm cao trong việc theo đuổi, phát triển ngành công nghiệp bán dẫn; đã và đang thu hút ngày càng nhiều các tập đoàn lớn trong ngành này.

Thực tế, nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn trong ngành điện tử, bán dẫn đã hiện diện và đang có kế hoạch mở rộng đầu tư tại Việt Nam như Intel, Samsung, Synopsys, Qualcomm, Infineon, Amkor,… Điều này là minh chứng cho vai trò then chốt và ngày càng quan trọng của Việt Nam trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu.

Từ năm 2001 đến năm 2021, ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu đã tăng 13% mỗi năm, đạt được 600 tỷ USD tính đến năm 2021. Ngành bán dẫn được kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ, đạt đến 1 nghìn tỷ USD vào năm 2030, theo nghiên cứu từ tập đoàn tư vấn Boston (BCG).

Các nền kinh tế lớn nhất thế giới là Mỹ, Trung Quốc, EU, Hàn Quốc và Nhật Bản đều đã công bố các kế hoạch trợ cấp cho ngành sản xuất chất bán dẫn, tạo nên thế cạnh tranh trong ngành công nghệ thế giới. Ngành công nghiệp này đã mở ra nhiều cơ hội cho tất cả các quốc gia, trong đó có Việt Nam cụ thể như: Tăng cường nhu cầu: Với sự phát triển của các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, xe tự lái, Internet of Things (IoT), … đang tạo ra nhu cầu lớn cho các linh kiện bán dẫn. Việc sản xuất chip có thể tạo ra cơ hội xuất khẩu lớn, đặc biệt là khi nhiều quốc gia đang tìm kiếm nguồn cung cấp an toàn và độc lập trong lĩnh vực bán dẫn.

Cần có hướng đi riêng

Theo GS.TSKH Nguyễn Quốc Sỹ, Viện trưởng Viện Công nghệ VinIT, nếu phát triển được công nghiệp bán dẫn sẽ là cơ hội lớn cho Việt Nam, bởi đây là ngành siêu lợi nhuận, ít đất đai và tài nguyên – tài nguyên chính cần là trí tuệ chứ không phải mỏ khoáng hay rừng vàng biển bạc – đây là loại tài nguyên lớn hơn rất nhiều tài nguyên trong lòng đất.

Vị chuyên gia nhấn mạnh, ngành bán dẫn nếu phát triển ở Việt Nam sẽ đem lại lợi ích to lớn do nguồn tài nguyên mà Việt Nam có thể khai thác được là trí tuệ của dân tộc Việt Nam. “Chúng ta không chỉ đánh thức được nguồn tài nguyên to lớn, tiềm ẩn trong dân tộc Việt Nam mà còn phát triển, “vun trồng” lên, thúc đẩy phát triển đất nước Việt Nam phát triển”, ông Sỹ nói.

Tuy vậy, GS.TS.KH Nguyễn Quốc Sỹ cũng đặt ra vấn đề là Việt Nam sẽ làm thế nào để phát triển được ngành công nghiệp bán dẫn. “Muốn làm được điều này, chúng ta cần biết mình đang ở đâu, có điều kiện gì kể cả thuận lợi và khó khăn để xây dựng dự án khả thi nhất khi triển khai vì mục tiêu và ý nghĩa của công nghiệp bán dẫn”, ông nói.

Theo chuyên gia Nguyễn Quốc Sỹ, không chỉ Việt Nam thấy được tiềm năng của ngành này mà các quốc gia khác cũng thấy được điều này. Và con đường đi mỗi nước cũng khác nhau. Do vậy, chúng ta cần học tập kinh nghiệm chung của các nước đi trước nhưng cũng cần có cách tiếp cận riêng để “gặt hái” được thành công.

Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng nhìn nhận, ngành công nghiệp bán dẫn đang đặt ra các thách thức cho các doanh nghiệp và Chính phủ các nước, trong đó Việt Nam cũng đang phải đối mặt: Chi phí đầu tư cao, mức đầu tư cho sản xuất chip là rất lớn, đòi hỏi cơ sở hạ tầng đặc biệt và các dây chuyền sản xuất phức tạp. Trong thực tế, việc xây dựng một xưởng đúc chip có thể tiêu tốn tới 50 tỷ USD.

Thêm vào đó, ngành công nghiệp bán dẫn đang chịu áp lực từ sự cạnh tranh cao, đặc biệt là từ các nước như Trung Quốc, Mỹ, và châu Âu. Những quốc gia/khu vực này đã công bố kế hoạch cho lĩnh vực chip của mình từ 50 tới 150 tỷ USD…. Sự phức tạp ngày càng tăng của công nghệ bán dẫn đòi hỏi sự đầu tư lớn vào nghiên cứu và phát triển để duy trì sự cạnh tranh.

Cùng với đó, yêu cầu về đội ngũ nhân sự chất lượng cao rất lớn, và thực tế nguồn nhân lực của Việt Nam mới chỉ đang dừng lại ở giai đoạn đầu, kỹ năng và trình độ chưa đủ để đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp.

Theo Bộ KH&ĐT, ngành công nghiệp bán dẫn đã xuất hiện ở Việt Nam từ những năm đầu thập kỷ 80 nhưng chúng ta chưa có chiến lược phát triển mang tầm quốc gia. Vì vậy, lĩnh vực này ở Việt Nam vẫn còn khá sơ khai, chưa có sự tham gia sâu của doanh nghiệp nội địa, chủ yếu là doanh nghiệp nước ngoài.

Để ngành công nghiệp bán dẫn ở nước ta phát triển xứng tầm với các lợi thế sẵn có, Bộ trưởng Bộ Bộ KH&ĐT cho biết: Việc đầu tiên là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, với việc xây dựng Đề án phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đến năm 2030, đề án sẽ làm rõ bức tranh toàn cảnh về nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam đến năm 2023 có 50.000 nhân lực, với kỳ vọng cung cấp đủ số lượng nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp bán dẫn trong nước và xuất khẩu lao động sang các các thị trường phát triển khác. Xây dựng cơ chế và chính sách riêng để thu hút và tận dụng sự đầu tư từ nước ngoài. Đầu tư xây dựng các trung tâm nghiên cứu (R&D), qua đó tạo môi trường thuận lợi cho các nhà nghiên cứu, doanh nghiệp của Việt Nam tiếp cận các công nghệ mới…

Nguồn: VNBUSINESS | Liên kết

Tham khảo thêm dịch vụ của SIA tại đây

 

So với mô hình kinh tế tuyến tính truyền thống, việc thúc đẩy các hành động theo mô hình kinh tế tuần hoàn góp phần thực hiện cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” chắc chắn sẽ mang lại nhiều lợi ích cho quốc gia và doanh nghiệp.

Chính phủ đặt mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, đồng thời chuyển dịch sang năng lượng tái tạo, xây dựng kinh tế cacbon thấp. Để đạt được mục tiêu trên, cộng đồng doanh nghiệp đã đưa ra nhiều giải pháp phát triển kinh tế tuần hoàn. Kinh tế tuần hoàn giúp tận dụng được nguồn nguyên vật liệu đã qua sử dụng thay vì tiêu tốn chi phí xử lý; giảm thiểu khai thác, tận dụng tối đa tài nguyên thiên nhiên; hạn chế tối đa chất thải, khí thải ra môi trường. So với mô hình kinh tế tuyến tính truyền thống, việc thúc đẩy các hành động theo mô hình kinh tế tuần hoàn góp phần thực hiện cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” chắc chắn sẽ mang lại nhiều lợi ích cho quốc gia và doanh nghiệp.

Phát thải ròng bằng 0: từ cam kết đến hành động của Việt Nam

Tại Hội nghị COP26, việc Việt Nam cam kết đưa phát thải ròng về “0” vào năm 2050 đã phát đi tín hiệu mạnh mẽ với cộng đồng quốc tế. Qua đó, khai thông cơ hội cho quốc gia tận dụng sự dịch chuyển của nguồn tài chính toàn cầu cho phát triển ít phát thải, thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn, thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH).

Ngay sau COP26, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26 do Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban chỉ đạo. Các bộ, cơ quan liên quan đã tập trung xây dựng các chiến lược, chương trình, kế hoạch hành động để triển khai thực hiện cam kết.

Đến nay, các bộ đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Đề án về những nhiệm vụ, giải pháp triển khai kết quả Hội nghị COP26; Chiến lược quốc gia về BĐKH giai đoạn đến năm 2050; Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí mê-tan của ngành giao thông vận tải; Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 – 2030; Kế hoạch hành động giảm phát thải khí mê-tan đến năm 2030… Một số bộ, ngành đã xây dựng kế hoạch hành động của ngành triển khai cam kết tại COP26.

Nhiều bộ, ngành đã ký kết các thỏa thuận hợp tác thực hiện cam kết COP26 với Cơ quan Hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA), Bộ Môi trường Hàn Quốc, Bộ Khoa học Trái đất Ấn Độ, Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC), Ngân hàng Citi Bank, Ngân hàng BIDV; xúc tiến trao đổi với Ngân hàng HSBC, Ngân hàng Standard Chattered về các nội dung hợp tác để triển khai các cam kết của COP26. Các định chế tài chính trong và ngoài nước như ADB, CitiBank, HSBC, SCB, BIDV, IFC… cũng đang hỗ trợ Việt Nam triển khai các cam kết tại COP26.

Các địa phương đã nhận thức và tổ chức triển khai, quán triệt về các cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26 thông qua thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật và hướng dẫn bảo vệ môi trường, ứng phó với BĐKH; tăng cường năng lực và nhận thức của đội ngũ cán bộ; tuyên truyền các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sử dụng các nguồn năng lượng xanh; đôn đốc, hướng dẫn các cơ sở trên địa bàn thuộc đối tượng phải kiểm kê khí nhà kính xây dựng kế hoạch, lộ trình giảm phát thải khí nhà kính phù hợp với điều kiện sản xuất, kinh doanh.

Các Tổng công ty, Tập đoàn Nhà nước bước đầu đã nghiên cứu và giảm dần các nguồn năng lượng hóa thạch. Các doanh nghiệp, tập đoàn tư nhân trong nước cũng hành động ngay cùng Chính phủ. Một số tập đoàn đa quốc gia sẵn sàng hợp tác với các cơ quan thuộc Chính phủ để thực hiện mục tiêu đạt phát thải ròng bằng “0” trong các hoạt động của doanh nghiệp.

Như vậy, trong thời gian ngắn kể từ Hội nghị COP26 đến nay, Chính phủ, các bộ, ngành, cơ quan có liên quan đã triển khai nhiều hành động thực hiện cam kết, nhận được sự ủng hộ vào cuộc của các cơ quan, tổ chức trong nước và quốc tế, các địa phương và doanh nghiệp. Việc thực hiện mục tiêu cam kết của Việt Nam tại COP26 đòi hỏi phải quyết tâm, nỗ lực cao; huy động mọi nguồn lực, toàn xã hội, toàn dân vào cuộc, trong đó kết nối và vận động thu hút nguồn lực từ quốc tế, các dòng tài chính xanh, chuyển giao công nghệ, tri thức, kinh nghiệm của các nước, các tổ chức quốc tế là rất quan trọng.

Kinh tế tuần hoàn giúp giảm phát thải khí nhà kính

Như đã trình bày, tại COP26 các quốc gia đã đưa ra những cam kết mạnh mẽ về giảm phát thải khí nhà kính với mục tiêu đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 để giữ cho mức tăng nhiệt độ Trái đất không quá 1,5 độ C vào cuối thế kỷ này. Trong đó, chuyển đổi năng lượng từ hóa thạch sang năng lượng sạch, tái tạo là trọng tâm.

Tuy nhiên, theo nhiều tổ chức quốc tế, trong đó có Quỹ Ellen Macarthur, chuyển đổi năng lượng, cùng với tiết kiệm sử dụng hiệu quả năng lượng chỉ đóng góp được 55% cho mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, còn 45% nằm ở các giải pháp kinh tế tuần hoàn.

Quỹ Ellen Macarthur đã tính toán và đưa ra ví dụ minh họa: Thế giới có thể giảm 38% lượng khí thải từ vật liệu xây dựng vào năm 2050 bằng cách loại bỏ chất thải trong các tòa nhà và quá trình xây dựng, chia sẻ mục đích sử dụng các tòa nhà nhiều hơn; tái sử dụng và tái chế vật liệu xây dựng. Tương tự như vậy, có thể giảm một nửa lượng khí thải từ hệ thống thực phẩm vào năm 2050 thông qua các biện pháp tuần hoàn trong nông nghiệp.

Do vậy, việc áp dụng các nguyên tắc loại bỏ chất thải và ô nhiễm, lưu thông các sản phẩm, nguyên liệu và tái tạo thiên nhiên trong mô hình kinh tế tuần hoàn sẽ giúp giảm phát thải khí nhà kính trong công nghiệp, nông nghiệp. Cụ thể là việc giảm thiểu và loại bỏ chất thải và ô nhiễm sẽ giảm phát thải khí nhà kính trong toàn bộ chuỗi giá trị bằng cách luân chuyển, thu giữ lại năng lượng có trong các sản phẩm và vật liệu, tái tạo tự nhiên giúp cô lập và thu giữ được carbon.

Kinh tế tuần hoàn góp phần giảm rủi ro cho doanh nghiệp về khủng hoảng thừa sản phẩm, khan hiếm tài nguyên; tạo động lực để đầu tư, đổi mới công nghệ, giảm chi phí sản xuất, tăng chuỗi cung ứng…

Xã hội sẽ được hưởng lợi nhờ giảm chi phí trong quản lý, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu; tạo ra thị trường mới, cơ hội việc làm mới, nâng cao sức khoẻ người dân…

Tuy nhiên, việc chuyển đổi từ mô hình tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn bước đầu sẽ gặp khó khăn nhất định, trong bối cảnh Việt Nam còn thiếu các cơ chế chính sách thúc đẩy và nguồn lực, công nghệ tái chế, tái sử dụng còn hạn chế.

Nguồn: VIETNAMNET | Liên kết

Tham khảo dịch vụ của SIA tại đây

Liên quan đến phát triển xanh, ảnh hưởng của doanh nghiệp đến cộng đồng và đặc biệt nhằm thu hút dòng vốn FDI, việc xây dựng mô hình khu công nghiệp bền vững theo chuẩn ESG đang trở thành xu hướng và ưu tiên hàng đầu của các doanh nghiệp.

 

Khảo sát từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong năm 2022, có tới 83% doanh nghiệp cho rằng thực hành ESG sẽ giúp nâng cao hình ảnh và uy tín của doanh nghiệp; 57% doanh nghiệp coi việc áp dụng ESG là cấp thiết thay vì là áp lực tuân thủ quy định nhà nước.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các mô hình kinh doanh theo hướng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, chủ động ứng dụng công nghệ cao,  giảm thải carbon, bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu, đóng góp tích cực vào quá trình hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững và cam kết Net Zero carbon của Chính phủ vào năm 2050. Đây chính là những ngành kinh tế mới tạo giá trị mới, động lực mới cho tăng trưởng kinh tế.

Báo cáo về Mức độ sẵn sàng thực hành ESG tại Việt Nam năm 2022 của PwC cho biết, tỷ lệ cam kết thực hành ESG của các doanh nghiệp niêm yết là 93%, vượt mức trung bình của Việt Nam là 80%. Tuy nhiên, chỉ có 35% doanh nghiệp niêm yết đã thiết lập kế hoạch ESG, thấp hơn đáng kể so với mức trung bình là 44%. Hơn một nửa doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam (58%) đang và sẽ trong giai đoạn lập kế hoạch trong 2 – 4 năm tới.

Đối với bất động sản khu công nghiệp (KCN), việc quy hoạch KCN để có thể giảm thiểu khí thải, đảm bảo môi trường làm việc tốt và gìn giữ môi trường sống cho nhân viên tại KCN cũng như cư dân địa phương xung quanh là vấn đề cấp bách, vì ảnh hưởng tới sức khỏe con người cũng như khí hậu toàn cầu.

Việc thực hành ESG, tăng trưởng xanh trong các KCN sẽ mang đến nhiều cơ hội phát triển cho doanh nghiệp, từ việc tạo ra giá trị kinh tế bền vững, mang đến những lợi ích lâu dài để thu hút vốn đầu tư FDI.

Không dễ để các doanh nghiệp bất động sản KCN thay đổi nếu không nhìn nhận ra được những lợi ích của việc thực hành ESG. Điển hình như sẽ nâng cao uy tín thương hiệu của doanh nghiệp, cam kết với ESG được coi là có đạo đức, đáng tin cậy hơn trong mắt khách hàng; thu hút vốn đầu tư FDI giữa xu hướng các nhà đầu tư đang ngày càng tìm kiếm các công ty có thông lệ ESG tốt.

Các công ty có thực hành ESG tốt sẽ có xu hướng thu hút nhân tài và giữ chân nhân viên tốt hơn, cũng như giảm chi phí luân chuyển nhân viên; đồng thời tăng khả năng sinh lời. Các doanh nghiệp tập trung vào ESG thường có hiệu quả hoạt động tốt hơn và tiết kiệm chi phí, dẫn đến lợi nhuận cao hơn theo thời gian.

Bằng cách tạo ra các mô hình kinh doanh bền vững, các doanh nghiệp bất động sản KCN cũng có thể giảm nguy cơ bị ảnh hưởng bởi thảm họa môi trường hoặc bất ổn xã hội.

Đầu tư vào ESG hiện đang nổi lên như một xu hướng cho các doanh nghiệp bất động sản KCN ở nhiều cấp độ. Không chỉ cải thiện hình ảnh công ty mà còn tăng lợi nhuận và hỗ trợ các hoạt động kinh doanh bền vững.

Để áp dụng ESG, các doanh nghiệp sẽ gặp phải nhiều khó khăn như thiếu nhất quán và chồng chéo của các khung tiêu chuẩn về ESG; thiếu hụt nhân sự có kinh nghiệm và chuyên môn; kinh nghiệm và kiến thức về các quy định, tiêu chuẩn quốc tế về ESG; và cả chi phí vận hành cao trong thời gian đầu.

Theo khảo sát của PwC, có tới 73% doanh nghiệp niêm yết được khảo sát cho rằng việc thiếu quy định minh bạch là thách thức lớn đối với doanh nghiệp trong việc tích hợp ESG vào khuôn khổ quản lý rủi ro.

Theo ông Matthew Clifford – Giám đốc Phát triển bền vững & ESG của Cushman & Wakefield khu vực Châu Á – Thái Bình Dương: “Các nhà đầu tư mà chúng tôi trao đổi biết rằng tính bền vững là quan trọng, nhưng họ cũng muốn tối đa hóa lợi nhuận của mình. Và trong một số trường hợp, các mục tiêu này bắt đầu xảy ra xung đột chồng chéo”.

Ông Vũ Chí Công – Giám đốc ESG, Quỹ đầu tư VinaCapital nhìn nhận, thực hành ESG sẽ giúp doanh nghiệp giảm các rủi ro pháp lý, mở rộng cơ sở khách hàng, tạo tỷ suất lợi nhuận cao hơn và nâng cao tính bền vững tổng thể của doanh nghiệp. Đồng thời, ESG cũng giúp thu hút dòng vốn từ các quốc gia phát triển, điển hình ở châu Âu – nơi vốn tập trung hơn vào các vấn đề ESG và ưu tiên đầu tư vào các quốc gia/khu vực cam kết hướng tới tương lai bền vững.

Ông Nguyễn Hoàng Nam – Phó Tổng giám đốc PwC Việt Nam cho rằng, chuyển đổi năng lượng có tầm quan trọng đặc biệt trong việc thực hiện ESG và được coi là góp phần lớn nhất vào việc giảm phát thải khí nhà kính, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Đây sẽ là lợi thế cạnh tranh trên thị trường và góp phần kiến tạo giá trị lâu dài cho doanh nghiệp, bao gồm hình ảnh thương hiệu bền vững giúp thu hút nhà đầu tư nhờ vào mối quan tâm ngày càng lớn của nhà đầu tư đối với các dự án phát triển bền vững.

Là một thành viên của Tập đoàn An Phát Holdings (HOSE: APH), CTCP Khu Công nghiệp Kỹ thuật cao An Phát 1 đã thu hút được 5 dự án lớn với tổng vốn đầu tư lên tới gần 90 triệu USD trong nửa đầu năm 2023.

Theo ông Phạm Văn Tuấn – Phó Tổng giám đốc APH kiêm Tổng Giám đốc KCN An Phát 1, Việt Nam hiện là điểm đến hấp dẫn của các tập đoàn sản xuất lớn từ Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc). Người tiêu dùng tại những nước phát triển ngày càng quan tâm đến ESG và sẵn sàng trả tiền cao hơn cho sản phẩm được sản xuất theo quy trình đáp ứng ESG. Chính vì vậy, các KCN thực hành tốt ESG ngày càng có sức hút với các tập đoàn nước ngoài.

KCN An Phát 1 quy mô 180 ha (giai đoạn 1) có diện tích đất trồng cây xanh được mở rộng cao hơn mức yêu cầu tiêu chuẩn. Điều này giúp tạo ra những mảng xanh, làm sạch môi trường, giảm thiểu hiệu ứng nhà kính. Song song đó, KCN An Phát 1 ưu tiên các khách hàng thuộc ngành công nghiệp sản xuất, chế biến, chế tạo, không gây ô nhiễm môi trường.

Nhắc tới ESG, không thể không nhắc Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Công nghiệp – CTCP (Becamex, HOSE: BCM) – một trong những công ty hàng đầu về phát triển KCN và thực hành ESG.

Theo báo cáo thường niên của đơn vị này, tỉnh Bình Dương luôn nằm trong danh sách những tỉnh, thành phố thu hút FDI lớn nhất trong cả nước. Bên cạnh đó, BCM bổ sung cho mô hình Công nghiệp – Đô thị – Dịch vụ là hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ, xây dựng các KCN thông minh, đô thị thông minh xanh, bền vững, tiến tới xây dựng các KCN gắn liền với khoa học và công nghệ để thu hút các ngành có giá trị gia tăng cao, đưa lĩnh vực phát triển KCN lên phân khúc cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Tại sự kiện mới đây về “Hướng tới tăng trưởng xanh”, ông Kazama Toshio – Phó Tổng giám đốc CTCP Thanh Bình Phú Mỹ cho hay, KCN Phú Mỹ 3 được lựa chọn là KCN kiểu mẫu, KCN thông minh theo định hướng sinh thái và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, vận hành thuộc chương trình phát triển của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, do Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản JICA đề xuất và đã được chính quyền tỉnh phê duyệt vào tháng 09/2018. Do vậy, KCN Phú Mỹ 3 nâng tầm quan trọng của các mục tiêu phát triển bền vững, các giá trị về môi trường, xã hội và quản trị doanh nghiệp (ESG). Bên cạnh đó, KCN Phú Mỹ 3 cũng xây dựng cơ sở lưu trú cho người lao động, mục tiêu tạo nơi ở cho 10,000 công nhân.

Theo bà Nguyễn Thị Thảo Nhi – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc CTCP Thanh Bình Phú Mỹ (chủ đầu tư KCN Phú Mỹ 3), KCN Phú Mỹ 3 quyết định theo đuổi theo mô hình sinh thái, cộng sinh thay vì đi theo kiểu truyền thống. Sau khi xử lý các vấn đề về môi trường, đầu tư hạ tầng đồng bộ, KCN Phú Mỹ 3 cũng đã thu hút 3 tỷ USD từ 41 nhà đầu tư kể từ năm 2017.

Về xu hướng trong tương lai, bà Phạm Ngọc Thiên Thanh – Trưởng Bộ phận Nghiên cứu và Tư vấn của CBRE Việt Nam – chia sẻ: “Mặc dù chúng tôi chưa thấy bằng chứng rõ ràng về chênh lệch giá thuê của các dự án công nghiệp đạt chứng chỉ xanh tại Việt Nam, nhưng khách thuê đã bắt đầu có xu hướng ưu tiên hơn đối với các dự án được phát triển bền vững và chú trọng vào năng lượng tái tạo. Thực tế, ngày càng có nhiều dự án công nghiệp được đăng ký và có chứng nhận LEED tại Việt Nam”.

Tính đến quý 3/2023, nhiều dự án bất động sản KCN đã đăng ký cấp chứng nhận LEED như Core5 – Hải Phòng, Logos – Bắc Ninh, RBW tại KCN Phú Tân – Bình Dương, RBW tại KCN Xuyên Á – Long An… Như các lĩnh vực thương mại khác, việc phát triển bền vững cũng sẽ trở thành xu hướng bắt buộc của bất động sản KCN.

Dữ liệu từ Savills, năm 2023, có 397 KCN được thành lập với tổng diện tích đất là 122,900 ha. Trong đó, 292 KCN đang hoạt động với tổng diện tích đất hơn 87,100 ha; 106 KCN khác đang được xây dựng với tổng diện tích đất 35,700 ha.

Các KCN trên toàn quốc có tỷ lệ lấp đầy cao trên 80%, trong đó các tỉnh trọng điểm phía Bắc đạt 83% và các tỉnh trọng điểm phía Nam đạt 91%.

   

Các dự án đầu tư sản xuất lớn nhất tại miền Bắc trong 5T/2023. 

    Các dự án đầu tư sản xuất lớn nhất tại miền Nam trong 6T/2023. 

Nguồn：Viet Stock | Liên kết

Tham khảo các Dịch vụ của SIA dành cho DN｜Liên kết